Inspelen op een snel veranderende markt
De vraag naar nieuwe verlichtingsapparatuur verschuift van gasontladingslamp, spaarlamp, halogeen en tl-buizen naar led. Armaturen veranderen mee. De snelle opmars van led vraagt om een aanhoudende inspanning om de golf aan gasontladings- en spaarlampen en tl-buizen die worden afgedankt gescheiden in te zamelen en op een verantwoorde manier te verwerken.

In de bedrijvenmarkt tekent de snelle verschuiving van tl-buizen naar ledverlichting zich al duidelijk af. Dat betekent dat de verkoop van led in dit marktsegment verrassend snel groeit terwijl er een robuuste stroom afgedankte tl-verlichting vrijkomt. Naarmate de transitie vordert zal naar verwachting zowel de inzameling van afgedankte tl als de verkoop van nieuwe (led)lampen tot rust komen. Afgedankte ledverlichting zal dan nog even op zich laten wachten omdat die een beduidend langere levensduur heeft zodat de vervangingsvraag pas later op gang komt.

Tegengestelde ontwikkeling
Consumentenmarkt en bedrijvenmarkt hebben elk hun eigen, deels tegengestelde ontwikkeling. De kleingebruiker zit nu nog volop in spaarlampen en de overgang naar led komt hier waarschijnlijk pas goed op gang tegen de tijd dat in de bedrijvenmarkt de transitie is voltooid. Het aandeel van kleinverbruikers in de afgedankte verlichting zal naar verwachting fors gaan toenemen als de consument op grote schaal overstapt op led.

De doorlopende verschuivingen in verkoopvolume en inzamelstromen vragen om een strategische visie en om operationele lenigheid van LightRec. De stichting wil haar inzamelambities op de meest effectieve en efficiënte manier realiseren en zet pragmatisch in op het grootste potentieel in de markt. Maar zij realiseert zich dat zij schiet op bewegende doelen. Alle reden om over de hele linie in alle marktsegmenten te blijven investeren in het bewustzijn over en de aandacht voor gescheiden inzameling.

De consumentenmarkt is inmiddels voorzien van 2500 inzamelbakken in de winkels.Het inzamelnetwerk in de retail is inmiddels fijnmazig, de consument weet het te vinden en LightRec ziet weinig heil in extra investeringen in de inzamelinfrastructuur voor de consumentenmarkt. Van de consumenten die spaarlampen afdanken, doet 84% dit op de juiste manier. Vijf jaar geleden was dit nog 69%, zo blijkt uit enquêtes van TNS Nipo.

Veel potentie bij sloop
LightRec heeft het afgelopen jaar gefocust op de inzameling bij de professionele gebruikers van verlichting. Dit marktsegment neemt 80% van alle afgedankte lampen, tl-buizen en armaturen voor zijn rekening en hier is in de inzameling het meest te halen. Uit onderzoek blijkt dat alleen al de sloopbedrijven een potentieel hebben van 0,9 miljoen kilo, een kwart van wat Wecycle nu in Nederland inzamelt. LightRec richt nieuwe initiatieven dan ook met name in op bedrijven. Bij vervanging en onderhoud van openbare verlichting en ook in de glastuinbouw worden afgedankte lampen en armaturen al voor een aanzienlijk deel op de juiste manier ingeleverd.

De ‘Bakkie’-campagne, gericht op installatiebedrijven, is in 2014 herhaald en zal ook dit jaar worden doorgezet. Bij technische groothandels zijn inleverbakken geplaatst om het klanten gemakkelijk te maken gescheiden in te leveren. Sloopbedrijven krijgen gratis inzamelmiddelen voor lampen en tl-buizen aangeboden die Wecycle komt afhalen als ze vol zijn. Daarnaast worden sloopbedrijven aangemoedigd om ervoor te zorgen dat armaturen die zij verzamelen en aan de (gecertificeerde) metaalhandel leveren worden geregistreerd, een actie die in 2015 zal worden ondersteund door de wettelijk verplichte registratie als een bedrijf enige verwerkingshandeling verricht.

Tegelijk spreekt LightRec de opdrachtgevers van installateurs, onderhoudsbedrijven, bouwers en slopers aan. Als zij de eis dat afgedankte verlichting apart wordt ingeleverd expliciet in hun opdracht opnemen, dan zal de opdrachtnemer moeten verantwoorden dat hij zich daaraan heeft gehouden. Deze eis is inmiddels opgenomen in de Standaard Bestekbepalingen of STABU, zodat ze als vanzelfsprekend gaat gelden.

Werk aan de winkel
Ondanks alle inspanningen ligt de inzameling niet op schema, zoals vastgelegd in de Algemeen Verbindend Verklaring (AVV). Deze AVV is door de minister ingevoerd om alle producenten en importeurs van verlichting eensgezind te committeren aan een verhoging van de inzamelpercentages richting 65% van de nieuw op de markt gebrachte producten, die EU per 2019 als doelstelling voor de totale e-wastestroom heeft vastgesteld. Er blijft dus werk aan de winkel!